Vrijheid door Mahfuz Yildiz
Mahfuz komt uit Turkisch Koerdistan, hij is journalist. Hij heeft het zelf geschreven in het Engels en Koerdisch
Vrijheid; moeilijk en eenvoudig
Tegenwoordig leven we in postmodern tijdperk en om dit te bereiken, is een lange weg afgelegd, een grote strijd geleverd en we betalen er een hoge prijs voor. Vele mannen en vrouwen betalen een hele hoge prijs om dit leven te leven. Enkelen van hen zijn religieus, sommigen zijn revolutionairen, en anderen van hen zijn strijders en helden.
De geschiedenis van vrijheid is de geschiedenis van menselijkheid, het is onze geschiedenis. Wanneer je dan ook aan iets denkt, zie je het; religie, de samenleving, mensenrechten, vrouwenrechten, seks, media, democratie en ander van de velen fenomenen en waarden.
Als je mij vraagt over vrijheid, dan zal ik je vertellen over de eerste man die als boer begon en die de aarde bewerkte om zijn brood te verdienen. Ik zal je vertellen over Brahim en Ismail;
Brahim was de eerste man die opstond tegen de goden koningen en Ismail was de eerste man die ons leerde geen mannen en vrouwen af te slachten.
Raak alsjeblieft niet in paniek, ik zal geen encyclopedie van feiten hier schrijven, het is alleen om je te herinneren aan een hoeksteen zoals Magna Carta, Martin Luther van het Protestantse geloof, de Franse revolutie, de constitutie van de Verenigde Staten, de Universele verklaring van de mensenrechten.
Nu zijn we hier, in deze moderne tijd en we hebben vrijheid van denken en ons uit drukken, we hebben vrijheid van massa media, objectieve wetgeving en constitutionele staten in vele landen van de wereld maar in andere delen van de wereld zijn er veel landen onder the controle van dictators of idealistisch oliemagnaten. Enkelen van hen leiden hun eigen land op basis van religie, sommigen op basis van nationalisme, sommigen met communisme. Ja, na deze lange weg die we liepen en na deze lange strijd en kennis die we verkregen hebben we nog steeds problemen met vrijheid en menselijkheid.
Ik weet dat het haast niet te geloven is maar het is de waarheid van de wereld. Wanneer ik denk aan de mensen die vechten tegen de geschiedenis, die vechten tegen de vooruitgang, herinner ik mij een documentaire over gorilla’s. De grootste en sterkste gorilla leidt de groep, hij is de vader, de man en de leider en de koning. Hij verdrijft alle jonge mannelijke gorilla’s en neemt alle vrouwelijke. Voor mij is er geen verschil tussen dictators en deze gorilla, ze hebben dezelfde stijl van leven en gedragen zich hetzelfde en het is echt een grote schande dat we ze accepteren als leiders of hun respect tonen!
In andere delen van de wereld, leven de mensen nog steeds onder de druk van vervolging om hun geloof, etniciteit, gender, hun ideeën of hoe ze zich uitdrukken…
Wij zijn mensen, geboren met een kleur; wit, zwart, rood of blond. Met onze kleur zijn we geboren en daarbij met enkele rechten, waardigheid en menselijkheid. Niemand heeft het recht om hem die rechten te ontzeggen en waardigheid kwaad te doen.
Als je praat over vrijheid, dan moet je praten over menselijkheid en mensenrechten, omdat vrijheid niet iets is, waarmee de meerderheid van de mensen op de straat kunnen doen wat ze willen.
Na zo’n algemeen raamwerk, moet ik zeggen dat vrijheid voor mij een groot en diepgeworteld plaatje is, ja, maar aan de andere kant is het erg eenvoudig. Als ik een plaats heb om te verblijven, als ik eten en water heb, als ik veiligheid heb en mijn eigen leven kan opbouwen en mijn eigen personaliteit kan behouden, wat wil ik dan meer?
Ik kan u vertellen dat dit leven tegenwoordig eenvoudig is en het bevrijdt mijn hart. Als ik geld heb om de dingen te kopen die ik nodig heb, als ik werk heb en een vervoersmiddel om naar mijn werk te gaan, als ik school heb en een verzekering voor mijzelf en mijn familie, als niemand op mij neerkijkt vanwege mijn etnische afkomst en de taal die ik spreek, als ik niet buitengesloten wordt door discriminatie ten gevolge van de kleur van mijn huid, als ik geen druk voel vanwege mijn geslacht, als ik vrij ben in mijn seksuele voorkeuren, als ik elk arbeidsuur betaald krijg, dan betekent dat dat ik een vrij individu ben in een vrije maatschappij. Er is geen noodzaak op te blazen wat vrijheid betekent, maar ik moet niet het pad vergeten dat hiertoe geleid heeft en de prijs die we moesten betalen om niet onze rechten te verliezen en om ons voorwaarts te brengen, om deze rechten beter en beter te maken.
Freedom; difficult and simple
These days we are living in a post-modern society and it hasn’t been easy to get here, a long way, a big struggle and a high price . Many men and women paid a high price for us to attain this. Some of them were religious, some of them were revolutionaries, some of them were warriors and heroes…
The history of freedom is the history of humanity, the history of us. When you think about whatever issue, you can see it; Religion , society, human rights, women rights, sex, media, democracy and other phenomena and values.
If you ask me about freedom I will tell you about the first man who started to live as a farmer, who started digging the soil for bread.
I will tell you about Brahim and Ismail.
Brahim was the first man to raise up against god kings and Ismail was the first man to taught us not slaughter men and women.
Don’t panic please: I won’t write an encyclopedia here. I just try to remind you of some cornerstones like Magna Carta, Martin Luther of Protestantism, the French Revolution, The United States Constitution, The Universal Declaration of Human Rights.
Now we are here, in the post-modern age and we have freedom of thinking and expression, we have freedom of mass media, neutral judgment and constitutional states in many countries of the world. But in other parts of the world, there are a lot of countries under the control of dictators or ideological oligarches. Some of them rule their country on the basis of religion, some with nationalism, some with communism… Yes after this long way that we travelled and after this huge struggle and development of knowledge, still we have big problems with freedom of humanity.
I know this is unbelievable, but it is the truth of the world.
When I think about those people who fought in history, who fight against progress, I remember a documentary about gorillas. The biggest and strongest gorilla rules the group, he is the father, the man and the ruler and the king. He drives away all the young male gorillas and takes all of the females. To me there is no difference between dictators and that gorilla, they live the same style of life and behave the same and this is really a big shame for us that we accept them like rulers or respect them!
In other parts of the world, people still live under the pressure of persecution for rheir belief, ethnicity, gender, idea or for their expression…
We are human, we are born with a color, white, black, red or blond, like our color we are born with some rights and a dignity, dignity of humanity. No one has a right to break those rights and harm this dignity.
If you talk about freedom, you should talk about humanity and human rights because freedom is not something as the majority of people think; like go on the street and do what you want to do!
After such a general framework, I have to say that for me freedom is a big and deep image, yes but on the other hand it is too simple, if I have a place to stay, if I have food and water, if I have safety and can build my own life and my personality then what would I want more?
I can say that actually life is too simple and freedom is the soul of it.
If I have money to buy things that I need, if I have work and transport to go to my work, if I have schools and insurance for myself and my family, If nobody can look down at me because of my ethnicity or for the language that I speak, if I am not exposed to discrimination due to the color of my skin, if I do not feel pressure because of my gender, if I am free in my sexual preferences, If I get my pay for every hour of work that I do, that means I am a free individual of a free society, although there is no need to blow up what freedom is, but I shouldn’t forget the path that we took and about the price that we paid to retain my rights and improve them, make them better and better.
Azadî;
Zorî û Rihetî
Ev dewrana ku em niha têde dijîn dewranek post-modern e, em çevên xwe di jiyanek azad û rohnî de vedikin lê gelo em ket difikirin ka bê em çewa gihiştin vê azadî û ronahîyê.
Gelek mêr û camêr û xan û xatûn di vê rê de berdêlên mezin dan; rêyek dirêj, tekoşîn û berxwedanek bêhempa û bedêlên giran… Hinek ji wan Xweda’mend bûn, hinek ji wan şoreşger bûn û hinek ji wan serdar û serok bûn…
Dîroka azadîyê diroka mirovahîyê bi xwe ye. Ev civaka ku em têde azad dijîn wisa bi xwe çênebûye.
Îro bala xwe bibin dîn, bala xwe bi din hêqên însan, heqê jinan, azadîya seksualîtê, azadîya medyayê, demokraciyê û gelek heyîyên meyî din…
Ger hûn ji min re qala zadîyê bikin, ezê ji we re qala evî mirovî bikim ku singa edê ji bo cotvanîye qelaştîye bikim.
Ezê ji we re qala Îbrahîm û Îsmail bikim
Îbrahîmê ku li hemberî wan zaliman, wan zalim- Xwedayên Derewînê ku ji xwe re digotin ‘’Em Xweda yê we nin’’, serî hilda.
Ew Îbrahîm û ew Îsmaîl, ew Îsmaîl ku bû sebebê neşerjêkirina zarokên BenîAdem!
Ji kerema xwe re bisin, dilopan nekin, ez ji we re ansîklopedîya dîrokê venakim, bi tenê dixwazim hinek kevirên riknê yên dîrokê bi bîra we bixim, wek Magna Karta, wek Martin Lutherê Protestanî, wek Şoreşa Fransî, wek makekanûna Amerikî û wek Beyannameya Gerdûnî ya Mafên Mirovan…
Belê, nihaaa ji ku, em hatine ku?
Îro em di sedsala 21an de jiyana piştî modernîzmê ava dikin.
Li gelek welatên peşketî azadîya fikr û ramanê , azadîya xwe îfadekirinê, azadîya medyayê û civakê heye. Li hemberî dadgehan herkes wek hev e, her kes tabîî yek makeqanûnê ye. Adalet ji bo herkesî yek e, adîlî heye.
Lê belê bi ser vê rêka dûr û dirêj de, bi ser ewqas zanîn de, hê jî li gelek deverên cîhanê, dewlet û mirovên zordar hukim diki!
Hînek hê bi qanûnên dînî welatên xwe bi rêve dibin, hiken bi dîktatorêyê, hinek bi nîjadperesîyê, û hinek îdeolojîya komonîzmê li ser welatên xwe ferz dikin.
Piştî ewqas pêşketin û zanîn û berdêlên giran, meriv naxwaze bawer bike lê mixabin rastîya mirovahêyê jî ev e.
Dema ez bala xwe didim wan dîktatorên ku dixwazin dîrokê berepaş bikin, li hemberî pêşketin û serfirazîya mirovahîyê şer dikin, ez wê belgefîlma ku li ser gorîlan hatibû kişandin bibîr tînim. Di belgefîlmê de Gorîlê herî girê biqewet serkêşê garana xwe bû û hem bav, hem hakim, hem kral bû. Nedihîşt ku yek kes serî rake, ji qalikê xwe derkeve û nedihîşt ku yek gorîlê nêr nêzî mêyan bibe.
A halê dîktatoran ji ev e. Ji wan pêştir mêr û camêr di welatê wan de qaşo tune ne. Li alîyek cîhanê îro hê jî mirov jiber bawermendîyên xwe, jiber etnîsît yanê Xwedêdana xwe, jiber cînsîyata xwe, jiber fikr û ramanên xwe, jiber îfadekirina fikrên xwe zilm û zordarîyê dibînîn.
Em mirovin, em bi etnîsîteyek ji dayîk dîbîn, bi rengê xwe, bi dengê xwe, hinek ji me reş in, hinek spî, hinek zer hinek qemer… Em bi heq û hiqûkê xwe tên we cîhanê, bi heysîyet û bi şerefa navê xwe. Heqê kesî tune ku zirarê bide wan heqan û bixwaze rûmetaya xwezayî bişkêne .
Me qala azadîyê kir, dema me qala azadîyê kir, dibê em qala heq û hiqûnen însên bikin, ne ku em qala tolazî û beredayîtî û harbûnê û ji hedê xwe derketinê bikin. Na!
Di dû vê grîzgaha berfiregirtî de, ez dikarim bêjim azadî jibo min gelek kûr û fire û nixdar e ku gihiştina wê gelek zor bû û zor e lê ji alî din de gelek hêsane jî;
Ger tu xwedî karekî û pereyên xwe bixwe bî, ger ku bihêsanî karibî herî kare xwe û werî, ger jin û zarokên tê dibin banê sazîyên tenduristîyê de bin, ger kes te biçûk nexîne jiber zimanê te, milletê te, jiber çermê ser canê te, ger kes te sûcdar neka jiber cînsîyeta te, jiber seksualîteya te, ger tu berdêla keda xwe bi heqî bigirî, wê demê tu merivekî azadê civakek azadî lê belê dibe tu û em tev ji bîr nekin ku jibo em bighîjin vê roja pak, wek mirovahî, me berdêlê mezin dane û dibê em di vê rê de her berdewambin jibo jîyanek xweştirîn û rûmetdartir.
5 Comments. Leave new
Mahfuz,
Wat heb je het goed verwoord!
Nooit mag je vergeten wat vrijheid gekost heeft..
En dat wij goed beseffen dat er wereldwijd nog steeds strijd geleverd wordt voor deze vrijheid en de rechten van ieder mens❣️
Mahfuz,
Heel goed beschreven wat vrijheid voor jou persoonlijk betekent!
En ook hoe belangrijk het is dat vrijheid niet vanzelfsprekend gevonden mag worden..
Het blijft belangrijk om waakzaam te zijn en te beseffen dat we onze vrijheid ook weer “kwijt” kunnen raken.
Karin.
Mahfuz,
You wrote an excellent article, I read it with pleasure, I will look forward to a new one.
İhsan
Beste Mahfuz, een periode hadden we geen contact. Nu lees ik dit artikel van jouw hand en herken ik jou daarin. De manier waarop je tegen de dingen aan kijkt. En herinner ik mij onze gesprekken. Dank daarvoor en schrijf verder…
Vrijheid is de droom van ieder mens. Vrijheid is het doel van de mensheid. Het is de mensheid zelf. Bedankt voor je geweldige artikel.